Gdzieś na skraju Pieczerskiej ławry, niżej, w stronę Diepru już schodząc, starałem się przypomnieć sobie drogę ku wielkiemu pomnikowi Matki Ojczyzny. I w ławrze, i pod pomnikiem, nie byłem od siedmiu lat, choć w stolicy Ukrainy bywałem w międzyczasie wielokrotnie. O ścianę pięknie bielonej świątyni opierała się starsza kobieta, taka zwyczajna, w szarym płaszczu, schowana pod kolorową chustą przerzuconą na srebrnych włosach, podtrzymująca swoje lekko przygarbione ciało na drewnianej lasce. Patrzyła przed siebie, gdzieś daleko, tak jakby bez punktu skupienia. Postanowiłem zapytać jak dojść do pomnika matki ojczyzny. Pfffff – parsknęła kobieta – ja jestem prawosławną chrześcijanką i drogi do tego sowieckiego gówna wam nie pokażę! – prawie wykrzyczała w naszą stronę spluwając przy tym na chodnik – A Wy skąd? Z Polski? Katolicy? To sobie świątynie lepiej pooglądajcie tu, w świętej ławrze, a nie tą szmatę sowiecką. Żadna z niej matka i żadna z niej ojczyzna. Matkę to na ikonie zobaczycie!
