Gdy dwa tygodnie temu opublikowałem pierwszy tekst o Katowicach, wiedziałem, że przeczyta go wiele osób. Podobnie jak ja lubię śledzić to, co dzieje się w moim małym świecie, tak i Polacy lubią czytać o swoim kraju i o swoich małych ojczyznach. Wiedziałem, że odwiedzą stronę ci, którzy są wielkimi fanami miasta oraz ci, którzy z pewnością zechcą coś skrytykować. Taki już urok pisania.
W #seriinowapolska, szczególnie wartościowym był dla mnie fakt, iż udało się dołożyć kolejną cegiełkę do frontu burzenia stereotypów o biednym, szarym, niezielonym Śląsku oraz nudnych, socrealistycznych Katowicach. Takie myślenie, z moich obserwacji, wciąż pokutuje w narodzie. W zmienianiu perspektywy patrzenia, pomaga moda na Katowice oraz fakt, że miasto potrafiło i potrafi tę modę bardzo dobrze wykorzystać.
Po publikacji tekstu o nowoczesnych Katowicach, wpadł on w oko prezydentowi miasta, Marcinowi Krupie i jego współpracownikom. Zwrócili uwagę na jeden drobny szczegół – nie udało mi się wejść do NOSPR. Siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia nie odwiedziłem z błahego powodu – napięty plan i mało czasu.
W minionym tygodniu znalazłem w skrzynce mailowej zaproszenie do ponownej wizyty w Katowicach. Ciekawa przemiana wizerunkowa Katowic to jedno – pomyślałem czytając tę wiadomość – jednak proaktywna i niezwykle pozytywna postawa władz miasta, które postanawiają pomóc twórcy w dotarciu do miejsc, których nie mógł odwiedzić, to drugie. Postanowiłem przyjąć zaproszenie, zmienić nasze plany weekendowe i poświęcić Katowicom jeszcze jedną, dłuższą chwilę.
Rawa Blues Festival w NOSPR
Powtórne odwiedziny w Katowicach rozpoczęliśmy koncertem w NOSPR. Miała to być okazja nie tylko do zobaczenia wnętrz budynku, w którym mieści się siedziba Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, ale także do przeżycia i poczucia możliwości akustycznych tego miejsca. W tej materii nie zawiodłem się w ogóle. Nawet amator potrafi poczuć, że wnętrze głównej sali koncertowej NOSPR-u, to miejsce o nieziemskiej akustyce.
Głównym punktem programu był koncert otwierający Rawa Blues Festival, jednego z największych na świecie i najstarszych w Polsce, festiwali bluesowych. Corey Harris solo, a następnie Keb’ Mo’ w towarzystwie orkiestry symfonicznej PR, dosłownie rozpalili emocje na sali. Szczególnie gorąco zrobiło się na końcu, w kulminacyjnym momencie, gdy na scenę wkroczył twórca festiwalu Ireneusz Dudek, który wraz z Keb’ Mo’ oraz dyrygentem, Krzesimirem Dębskim, wykonali świetną, bluesową improwizację, która rozruszała tłumy.
Na chwilę przed koncertem spotkaliśmy się z Dawidem Zapałą, asystentem prezydenta, który stał się naszym towarzyszem katowickich spacerów i świetnym człowiekiem z pasją, dzięki któremu wróciliśmy z miasta z jeszcze większą ilością pozytywnych wspomnień.
Katowice, kulturalny spacer po dachach
I tak, począwszy od piątkowego koncertu, rozpoczęła się nowa, druga perspektywa na miasto: miejsce nie tylko pełne nowoczesnych realizacji architektonicznych, ale także miejsce, które stawia na kulturę i jej rozwój, na coś, co może nie jest tak wymierne jak nowy chodnik czy plac zabaw dla dzieci, ale co w długofalowej perspektywie, sprawia, że miasto żyje, a wraz z nim żyją jego mieszkańcy.
W siedzibie Instytucji Kultury Katowice – Miasto Ogrodów, spotykamy szefową działu organizacyjnego, Tamarę Kamińską. Dzięki jej uprzejmości, a także dzięki pomysłom Dawida, wybieramy się na dach budynku znanego jako Pałac Grudnia, aby porozmawiać o mieście i jego pomysłach.
Sam budynek to miejsce, które nie tylko posiada dusze, ale także historię. W czasach PRL był to jeden z najnowocześniejszych budynków w mieście. Jego nazwa pochodzi od nazwiska towarzysza PZPR, Zdzisława Grudnia. Gdy zaczęłam pracę w tym miejscu, zaczęłam otwierać wszystkie drzwi po kolei i sprawdzać, co się za nimi kryje – mówi Tamara Kamińska – aby tworzyć miejsce kultury, trzeba dobrze je znać.
Poznanie tego budynku nie jest łatwe, ponieważ powstawał on niejako w tajemnicy, nie tylko przed mieszkańcami Katowic, ale także przed władzami w Warszawie, które zaciskały pasa w całym kraju. Nikt do końca nie wie, ile na przykład kosztowało wybudowanie tej konstrukcji. Powszechne było bowiem fałszownie dokumentacji, wszystko po to, aby ukryć ten ambitny plan Zdzisława Grudnia przed centralą PZPR. Pałac Grudnia posiada powierzchnię użytkową wielkości ponad 12 tys. metrów kwadratowych i oryginalnie dzielił się na trzy główne części: konferencyjną, hotelową i gastronomiczną. Cały obiekt nafaszerowany jest technologią, która w czasach PRL, stanowiła szczyty marzeń. To miejsce przeżywa obecnie, jako siedziba Miasta Ogrodów, swoje drugie życie – zaznaczyła Tamara – i jeszcze sporo w nim mam do odkrycia – odpowiada, gdy pytam, czy zna już każdy kąt budynku.
Dawid musiał wiedzieć, że mam ogromną słabość do patrzenia na miasta z góry, gdyż poza wejściem na dach Pałacu Grudniowego, zorganizował jeszcze inne. Ruszyliśmy na ekskluzywny spacer po dachach dwóch prywatnych wysokościowców. Nie jest to widok na Katowice, który może zobaczyć każdy, ale jeśli nie może go zobaczyć każdy, pokażę je Wam ja.
Wejście na dach katowickiego Drapacza chmur oraz na dach Domu dra Kazimierza Wędlikowskiego, to idealny moment na spojrzenie na tę część Katowic, która szczyci się swoją piękna zabudową okresu modernizmu. Należy pamiętać, że nowoczesna twarz miasta, którą pokazałem ostatnio, to skutek minionych kilku lat. Katowice są miastem niezwykle młodym, prawa miejskie otrzymały dopiero w 1865 roku. Fascynująca, modernistyczna tkanka miasta, która powstawała przed II wojną światową, jest dobrym przykładem tego, że miasto to zawsze, już od swojego początku, ciągnęło w stronę nowoczesnej awangardy.
Wszystkim zainteresowanym architekturą okresu modernizmu, polecam wydany przez Katowice Spacerownik. Przy najważniejszych budynkach tego okresu znajdziecie także multimedialne punkty informacyjne, w których poznacie ich historię.
Katowice – miejsce, gdzie dzieje się kultura
Architektura, szczególnie ta nowoczesna, nie jest niczym wyjątkowym, jeśli nie wypełnia jej treść. Podobnie jak stare, postindustrialne przestrzenie, stają się jedynie ruinami, jeśli nie wypełni ich nowa dusza, nowe życie i nowe pomysły. Tym, co daje Katowicom ogromną siłę, jest właśnie wypełnienie tych miejsc. Wypełnienie kulturą, nie tylko ze strony inicjatyw publicznych, ale także prywatnych.
Galeria Szyb Wilson, prywatne przedsięwzięcie, które na postindustrialnym terenie kopalni Wieczorek stworzyło przestrzeń dla rozwoju kultury, jest dobrym przykładem tego, gdzie inicjatywa prywatna współtworzy sukces miasta. Twórcy, Monika Paca i Johann Bros, za cel wybrali sobie stworzenie miejsca dla sztuki nowoczesnej oraz dla młodych twórców zaangażowanych. Nie tylko przyczynili się do rewitalizacji tej dzielnicy miasta, ale także utworzyli największą w Polsce prywatną galerię sztuki o powierzchni wystawienniczej prawie 2500 metrów kwadratowych.
W każdym dobrze prowadzonym mieście, zawsze dzieje się dużo. I tak jest w Katowicach. W piątek, gdy przyjechaliśmy do miasta, rozpoczynał się festiwal Rawa Blues, trwała druga Katowicka Noc Galerii.
Katowice wyróżnia to, że jego mieszkańcy nie czekają, aż coś się za nim zrobi, ale często przejmują inicjatywę sami, a miasto ma szczęście do rozpoznawalnych twarzy, które postanawiają działać lokalnie. W sobotę wieczorem, w kolejnej zrewitalizowanej przestrzeni – Fabryce Porcelany, wystartował nowy projekt Kamila Durczoka – Silesion.pl, który będzie nowym śląskim serwisem informacyjnym.
Nikiszowiec – gdzie hipster żyje obok robotnika
W temacie rewitalizacji, nie mogło zabraknąć Nikiszowca. W zasadzie każda osoba, która lubi Katowice, a która słyszy, że człowiek się tam wybiera, mówi jednym głosem – koniecznie jedźcie do Nikiszowca! Pojechaliśmy.
Ta dzielnica Katowic, która powstała dla robotników pracujących w Kopalni Wieczorek na przełomie XIX i XX wieku, jest przemyślanym założeniem urbanistycznym, które otrzymało drugą szansę i drugi oddech. Dziś stanowi mały świat, gdzie nowocześni hipsterzy, bankierzy, artyści, mieszają się ze zwykłymi robotnikami. Na temat Nikiszowca napisano już chyba wszystko, więc z mojej strony dodam, iż miejsce mnie urzekło.
Najbardziej ujmuje zwykłym życiem. W chwili, gdy stanęliśmy po środku, gdzieś w oddali ludzie niespiesznie zmierzali na kawę, w tle brzmiały radosne dźwięki harmonii, przed kościołem trąbki wygrywały ostatnie pożegnanie jednego z mieszkańców.
W Katowicach jest co robić. Drogo Czytelniku, #KatowiceDlaOdmiany wypełnią Ci cały weekend. Moda na Katowice trwa i przyciąga sporą ilość młodych ludzi z całego kraju. I dobrze, bo miasto odnalazło swoją wyraźną drogę rozwoju, której szczerze kibicuję.
#serianowapolska
W związku z pojawiającymi się od czasu do czasu pytaniami, chciałbym wyjaśnić, że Seria Nowa Polska jest moim prywatnym przedsięwzięciem, które nie powstaje we współpracy z nikim. Cenię sobie rzeczy pozytywne i chciałbym o Polsce, trochę w kontrze do naszej narodowej miłości do narzekania, opowiedzieć z perspektywy dobrego nastawienia.
W przypadku Katowic, artykuły, które powstały nie są wynikiem współpracy z miastem ani też nie są sponsorowane. Jeśliby były, znalazłoby się w nich stosowne oznaczenie. Jednocześnie chciałbym powiedzieć, iż jako autor i twórca, jestem bardzo pozytywnie zaskoczony proaktywną postawą tak prezydenta Marcina Krupy, jak i ludzi, którzy z nim pracują. Dlatego też postanowiłem zaproszenie przyjąć i poświęcić miastu jeszcze jedną chwilę, z pewnością nie ostatnią.
Z tego miejsca, za ten cudownie miły czas, dziękuję Dawidowi Zapale, który wytrzymał z nami do późnych godzin nocnych, zaś następnego dnia, od rana, z wielkim zaangażowaniem okrywał przed nami kolejne, świetne twarze miasta.
