Noroc! Mołdawski toast rozbrzmiał na prawie już opustoszałej, letniej, kiszyniowskiej ulicy. Środa nie należy do szczególnie obleganych dni w stolicy Mołdawii, jednak korzystając z południowej aury i pięknie usytuowanych stolików na najbardziej reprezentacyjnej ulicy starego Kiszyniowa – Strada Eugen Doga – tymże toastem i długimi, płynącymi z serca przemowami we wschodnim stylu, rozpoczęliśmy na dobre naszą przygodę z mołdawskimi winami.

Gdyby spojrzeć na granice współczesnej Mołdawii, można by przysiąc, że patrzy się na kiść winogron. Nawet kształt państwa przypomina Mołdawianom o ich największym skarbie narodowym, jakim jest wino. Jego produkcja stanowi przynajmniej 4% PKB kraju (inne dane mówią o 10%) i daje pracę ćwierci miliona obywateli, czyli jednej dziesiątej obecnej populacji, gdy weźmie się pod uwagę milion ludzi, które wyjechały z kraju w poszukiwaniu lepszego życia. Prawie 4% powierzchni kraju zajmowane jest przez 140 firm, które zajmują się produkcją wina. Mołdawia jest jednym z największych producentów wina na świecie, choć dawno wypadła już ze światowej dziesiątki.

Legenda mówi, że gdy Bóg stworzył świat i rozdał go wszystkim narodom, ostatniego dnia przybiegli jeszcze Mołdawianie. Dlaczego się spóźniliście – zapytał Bóg. Ci odpowiedzieli, że musieli ciężko pracować i nie wiedzieli, że stwórca rozdaje ziemie. Wtenczas poprosili: Boże, daj nam chociażby najmniejszy, najbiedniejszy kawałek ziemi, a my zatroszczymy się o niego z ogromną miłością. Bóg ulitował się nad spóźnialskimi i przekazał im kiść winogron błogosławiąc im, aby od tej pory zajmowali się tym darem od niego i pomnażali swe winnice. Jak historia długa, Mołdawia od wieków kultywuje boski dar i wokół niego obraca się nie tylko spora część gospodarki, ale także kultura owego niewielkiego kraju.

Jest kilka rzeczy, które Mołdawia nauczyła mnie o winie. Pierwsza: wyjdź czasem ze swojego winnego kręgu i otwórz się na inne wino. Tak jak dobre wino potrzebuje czasami chwili, aby się otworzyć, tak i Ty czasami potrzebujesz chwili, aby przekonać się, że wino to nie tylko Twoje ukochane Włochy. Druga: jeśli ktoś podaje do wina ser, znaczy to tyle, że pragnie kiepskie wino przykryć smakiem sera. Tak, przydarzyło się nam to raz w Mołdawii. Ale tylko raz. Trzecia: Czasami domowe wino wlane do półtoralitrowej, plastikowej butelki, kupione na wsi od napotkanych domowników, może dać Ci tyle radości, że zapomnisz o bożym świecie. I finalna, czwarta rzecz, nie nowa dla mnie, ale raczej będąca swoistym przypomnieniem – nie ma dobrego wina i radości z niego bez ludzi, Bez tych, którzy go dla nas robią i bez tych, z którymi je spożywamy. Allora, opowiedzmy więc sobie o mołdawskich winach.

Historia wina w Mołdawii

Historia kultury wina sięga prastarych czasów. Inna opowieść łączy wino z kolejnym symbolem kraju – bocianem. To on, trzymający w swoim dziobie winogrona, jest symbolem winiarskiej kultury tego kraju. Opowiadana od dawna historia mówi, że w czasach, gdy Stefan Wielki, najwspanialszy mołdawski przywódca, toczył wojny z Turcją, Mołdawianie oblężeni w zamku w Sorokach, długo i zacięcie stawiali opór. Jednak w pewnej chwili zapasy, w tym zapasy wody, zaczęły się kończyć. Wtenczas pojawiły się bociany, które przelatując nad twierdzą zrzucały obrońcom kiście winogron, które tak podniosły na duchu obrońców, iż ci zwyciężyli najeźdźcę.

Wiedza dotycząca produkcji wina dotarła na tereny Mołdawii ponad 2500 tysiąca lat temu wraz z Grekami, zaś rozwinęła się za czasów rzymskiego imperium. Dalszy rozwój kultury winiarskiej związany jest oczywiście z czasami panowanie wielokrotnie wspominanego, Stefana Wielkiego, który raczył się solidnymi dawkami boskiego napoju przed bitwami, które zwykł prawie zawsze wygrywać. To za jego czasów sprowadzono do Mołdawii mistrzów, którzy sprawili, iż lokalne wino zyskało sławę w całej centralnej i wschodniej Europie. Po jedynych czasach świetności w historii Mołdawii, które związane są ze wspomnianym władcą, winiarskie tradycje kraju przetrwały dzięki mnichom, jednak przejęcie terenów Mołdawii przez carską Rosję w 1812 roku, ponownie przyczyniło się do rozwoju tego sektora lokalnej gospodarki. To dzięki inwestycjom poczynionym za carskich czasów, mołdawskie wina zdobywały nagrody w europejskich konkursach XIX wieku. Nagle nastał jednak wiek XX, czas okrutnych wojen i przemian, które zmieniły Europę nie do poznania. Mołdawia stała się po II wojnie światowej częścią sowieckiego imperium, co znów, jak w przypadku carskiego przejęcia, mimo politycznej tragedii, przyczyniło się do rozwoju winiarskiej gałęzi gospodarki. Za czasów radzieckich Mołdawska SSR była największym producentem i wewnętrznym dostawcą wina w Związku Radzieckim.

Wina Mołdawii

Każda część kraju ma swój specyficzny wkład w winiarską tradycję. Północ słynie z uprawy winogron używanych do produkcji brandy oraz win słodkich i domowych (Aligote, Pinot, Feteasca, Traminer). W środkowej części kraju najlepiej rosną białe winogrona używane do produkcji lekkich win. To tutaj produkuje się sześćdziesiąt procent win Mołdawii i to w tej części znajdziemy najbardziej znamienite mołdawskie marki takie jak Cricova, Milesti Mici czy Branesti. To także w tej części znajdziemy najlepsze Cabernet-Sauvignion czy Merlot. Południowa część kraju, potocznie zwana Purcari Zone, to perła mołdawskiego winiarstwa. Powstają tutaj wspaniałe Cabernet Sauvignion, Merlot oraz Rara Negra.

Winnice Mołdawii – moje TOP 4

Jeśli miałbym opisać jeden, niezmienny punkt, który każdego dnia pobytu w Mołdawii, był jedynym elementem stałym, tym czymś byłaby winnica. Nie jedna i ta sama, ale właśnie różna, każdego dnia coś nowego i świeżego, coś, co wpadało w pamięć i obecnie pozwala zupełnie inaczej wybierać wina tutaj na miejscu, w Krakowie.

Winnica Et Cetera

Zdaje się, że ze wszystkich winnic, które odwiedziliśmy, ta zapadała w pamięci każdemu. Ja osobiście lokują ją na pierwszym miejscu. Dlaczego? Kameralna, mała, niezwykle malownicza i elegancka, położona na skraju Mołdawii, na granicy z Ukrainą, jedynie kilkadziesiąt kilometrów od Odessy, jest miejscem zupełnie magicznym. Co ciekawe, można do tej winnicy dolecieć awionetką, którą lata spod Kiszyniowa i ląduje na polach tuż obok winnicy. Z tej okazji Et Cetera wypuściła ciekawą kolekcję win z serii Aeroplane – nie tylko smacznie wyglądających, ale także dobrze smakujących!

Szczegółową opowieść o tym miejscu przeczytacie u Poszli-Pojechali, z którymi odwiedzałem to miejsce. Klikajcie tutaj w winnicę Et Cetera.

Vinaria Purcari

Drugie miejsce na mojej liście to jednocześnie nagroda za miejsce, niezwykle malownicze i przyciągające, a przy tym serwujące naprawdę świetne trunki, których tradycja sięga połowy XIX wieku i czasów carskich. Niektóre butelki składowane w winnicy sięgają 1948 roku, zaś wybitny smak wina Rara Neagra mówi sam za siebie. Ta pięknie położona winnica ma swój mikroklimat, na który składa się wysokość upraw (między120 a 160 metrów) oraz bliskość rzeki Dniestr i Morza Czarnego.

Chateau Vartely

Ta dosyć młoda winnica, która otworzyła swoją działalność w 2004 roku, może pochwalić się niezwykle stylowymi salami degustacyjnymi oraz winami z półki premium o wybitnym aromacie i smaku. O jakości produkowanych tutaj win opowie Wam seria win Individo.

Cricova

To miejsce legenda, tak zwane „must” dla każdego, kto odwiedza Mołdawie i Kiszyniów. Uważana za perłę mołdawskiego winiarstwa, państwowa winnica Crivoca słynie z niezwykle długich, bo mających ponad 100 kilometrów, podziemnych piwnic wykutych w skale, po których współczesne grupy turystów poruszają się elektrycznymi pojazdami. W słynnych piwnicach przechowują swoje kolekcje takie persony jak Władimir Putin, Aleksander Łukaszenka, czy John Kerry. Uważne oko znajdzie także polski rarytas, czyli słynną winę Tuska, to znacz wina Tuska, prezydenta Europy.

Mieszkańcy Mołdawii poświęcają swoje życie, energię, serce i wiedzę dla kultywowania swojej wielowiekowej tradycji winiarskiej.

Trudno spotkać w tym kraju domostwo, które nie posiada zapasów wina, tak samo trudno o Mołdawii opowiadać bez towarzystwa tego właśnie trunku. Dla wszystkich tych, którzy kochają wino i to, co się z nim łączy – kulturą uprawy, zbierania, produkcji i w końcu picia, poleca się, aby przybyć do Kiszyniowa w pierwszą niedzielę października, gdy w stolicy odbywa się narodowy Festiwal Wina, istne święto Bachusa i celebracja pięknego, szczęśliwego życia.

Więcej na temat wina mołdawskiego można dowiedzieć się na świetnie skrojonej stronie, gdzie informacje (po angielsku) podane są w piękny, graficzny sposób: Wine of Moldova.

To, co możemy zrobić u nas w Polsce, aby pomóc Mołdawii, która jest w niezwykle trudnej sytuacji gospodarczej i politycznej, to wznieść toast ich pysznym winem! Noroc, na zdrowie!

***

Jeśli znasz świetne, mołdawskie wina oraz wiesz, gdzie je kupić w Polsce, podziel się w komentarzu! 

***

Wpisy o Mołdawii powstają dzięki zaproszeniu prasowemu ze strony Mołdawskiej Organizacji Turystycznej przy wsparciu amerykańskiego programu USAID oraz Królestwa Szwecji.